Bài này nói về cách dùng phân từ của động từ như tính từ. Tiếng Anh gọi dạng này là Participial Adjectives. Tiếng Việt gọi là Tính động từ.

Trong bài này, chúng tôi sẽ gọi là Tính động từ.

Dẫn dắt:

Phân từ của động từ có hai dạng:

• phân từ hiện tại:  cấu tạo bằng cách thêm đuôi ING vào sau động từ (gọi  tắt là V.ING)

• phân từ quá khứ: cấu tạo bằng cách thêm đuôi ED vào sau động từ (ví dụ: annoy – phân từ hiện tại là annying, phân từ quá khứ là annoyed), hoặc là một dạng không theo quy tắc nào cả, mà phải nhớ (ví dụ: động từ fall – phân từ hiện tại là falling, nhưng phân từ quá khứ là fallen)

Cả hai dạng phân từ này đều có thể được dùng như động từ, danh từ, và tính từ.

Trong bài này, chúng tôi giới thiệu cách dùng hai loại phân từ này như Tính từ (gọi là Tính động từ).

Cách dùng Tính động từ:

Với tư cách là tính từ, chúng cũng có các đặc điểm ngữ pháp như các tính từ thông thường:

Vị trí:

Các tính từ này có thể đứng ở vị trí trước hoặc sau danh từ mà nó bổ nghĩa, hoặc sau động từ linking verb.

Ví dụ:

🔊 Play

He’s an annoying person.

Hắn là một kẻ hay gây khó chịu cho người khác.

Trong ví dụ này, annoying đứng trước danh từ mà nó bổ nghĩa

🔊 Play

In the village, there’s a small house abandoned for a long time.

Trong làng, có một ngôi nhà bỏ hoang từ rất lâu.

Trong ví dụ này, abandoned đứng sau danh từ mà nó bổ nghĩa

🔊 Play

He’s annoying.

Hắn là kẻ rất khó chịu.

Trong ví dụ này, annoying đứng sau động từ linking verb.

Dạng so sánh:

Là tính từ, chúng cũng có thể dùng ở các dạng so sánh hơn và so sánh cao nhất, và dùng với các từ nhấn mạnh (intensifiers) hoặc giảm nhẹ (mitigators) để bổ nghĩa thêm:

🔊 Play

Annoying

🔊 Play

Very annoying

🔊 Play

More annoying

🔊 Play

Most annoying

🔊 Play

Less annoying

🔊 Play

A little less annoying

🔊 Play

Much less annoying

🔊 Play

A little more annoying

🔊 Play

Far more annoying

Ý nghĩa chủ động và bị động:

• Dạng –ing mang nghĩa chủ động

• Dạng –ed mang nghĩa bị động.

Ví dụ 1:

Annoying: làm cho ai đó khó chịu (nghĩa chủ động)

He’s an annoying person (hắn là một kẻ hay gây khó chịu cho người khác)

Trong ví dụ này, annoying đứng trước danh từ

He’s very annoying. (hắn là kẻ rất khó chịu)

Trong ví dụ này, annoying đứng sau động từ linking verb.

Annoyed: Bị ai đó, cái gì đó làm cho khó chịu (bị động)

The annoyed dog growled at the nasty child (con chó bị làm phiền gầm gừ thằng bé ngỗ nghịch)

Trong ví dụ này, annoyed đứng trước danh từ

The dog was annoyed.

Trong ví dụ này, annoyed đứng sau động từ

Nếu dùng: “The dog was annoyed by the nasty child” thì annoyed mang nghĩa động từ chứ không phải tính từ bởi vì nó chỉ rõ người gây ra hành động annoy.

Ví dụ 2:

• • Falling leaves = the leaves that fall (chủ động)
  • a meat-eating animal = the animal that eats meat (chủ động)

• • a broken heart = a heart that has been broken/hurt. (bị động)
  • He lived alone, forgotten by everybody. = He had been forgotten by everybody. (bị động)

Dưới đây là danh sách các dạng tính động từ thường dùng trong tiếng Anh:

Ngoại lệ:

Một số tính động từ mặc dù có dạng phân từ quá khứ (–ed hoặc bất quy tắc) nhưng bắt nguồn từ nội động từ vì vậy chúng chỉ mang nghĩa chủ động, đặc biệt khi dùng trước danh từ.

Ví dụ:

Các tính động từ sau đều mang nghĩa chủ động:

• • A fallen leaf = a leaf that has fallen
  • advanced students = students who have advanced to a high level, không phải là: students who have been advanced…
  • developed countries = countries that are developed, không phải là: countries that have been developed.
  • Increased activity = activity that has increased; không phải là: activity that has been increased
  • vanished civilizations = civilizations that have vanished; không phải là: civilizations that have been vanished
  • a retired general = a general that has retired; không phải là: a general that has been retired
  • a grown-up daughter = a daughter that has grown up; không phải là: a daughter that has been grown up
  • an escaped prisoner = a prisoner that has escaped
  • faded colors = colors that have faded away
  • swollen ankles = ankles that have swollen
  • a well-read person = a person that have read a lot (buộc phải có một trạng từ bổ nghĩa cho read, không thể dùng a read person)
  • a much-traveled man = a man that has travelled a lot
  • recently-arrived immigrants = immigrants that have arrived recently

Worry có thể dùng ở cả dạng chủ động và bị động đều được.

• • I worry about you. (chủ động)
  • I’m worried about you. (bị động)

Tính động từ dạng kết hợp: Động từ kết hợp danh từ:

Trong các ví dụ sau, các tính động từ được kết hợp giữa phân từ hiện tại hoặc quá khứ của động từ (chữ đậm) và một danh từ (gạch chân).

Về mặt ý nghĩa, dạng ING vẫn mang nghĩa chủ động và dạng ED vẫn mang nghĩa bị động (xem giải thích ngay ở các ví dụ)

• • a time–consuming process = a process that needs a lot of time
  • energy–saving devices = devices that save energy
  • a fact–finding mission = mission that finds facts
  • a meat–eating animal = an animal that eats meat
  • a community–based project = a project that is based on the community
  • alcohol–based chemicals = chemicals that are based on alcohol
  • battle–hardened soldiers = soldiers that have been toughened by the experience of battles
  • drug–induced coma = coma that is caused by using drugs
  • purpose–built accommodation = accommodation that is built for a particular use

Về mặt vị trí, ngoài vị trí đứng trước danh từ như trên, các tính động từ dạng này cũng có thể dùng ở sau động từ link verb:

• • the chemicals are alcohol-based
  • the soldiers were battle-hardened

Lưu ý:

Trong trường hợp dùng với nghĩa động từ, dạng phân từ quá khứ -ed thường đi cùng một giới từ, có thể là by, with, of, at, about, nhưng cũng có thể là một giới từ khác. Vì vậy, tốt nhất là tra từ điển để biết chính xác dùng giới từ nào nếu chưa chắc chắn.

Dưới đây là một vài ví dụ:

• • amazed at/by something/someone/doing something.
  • amazed to hear/to know/to discover … that….
  • Amused by/at/about something/someone/doing something.
  • We were bored with/of/by something/someone/doing something.

Xem thêm:

(Video clip by VOA Everyday Grammar)

BÀI LIÊN QUAN

Tất cảMust knowAdjectivesAdverbsConjunctionsInterjectionsNounsPrepositionsParallelismPronounsTips & Tricks

Cách dùng WHO | Đại từ quan hệ | Nên biết

Bài này giới thiệu cách dùng WHO trong mệnh đề quan hệ. Đây là một trong những đại từ quan ...

Tính danh từ là gì – Nominal Adjectives

Tính danh từ là gì, và cách dùng của tính danh từ có khác gì so với cách dùng của ...

Cách dùng WHOM | Đại từ quan hệ | Nên biết

Bài này giới thiệu cách dùng WHOM trong mệnh đề quan hệ. Đây là đại từ quan hệ chỉ hay ...

Cách dùng Danh động từ | Gerunds | Đặc biệt | Cần biết

Cách dùng danh động động từ - gerunds. Có giải thích, ví dụ cụ thể và highlight một số cách ...

More...